- نوشته شده در ۴ شهریور ۲۵۷۶
از زمانی که عبدالناصر مصری و ایران ستیز در گوش عرب های جهان انداخت که چرا باید خلیج پارس (خلیج فارس) به نام ایرانیان باشد و آن را خلیج عربی نامید ، تنش های فراوانی میان ایرانیان و تازیان رخ داده است. بسیاری از ایرانیان و میهن پرستان ایران ، از آن زمان تاکنون به پشتیبانی از تاریخ و پیشینه ی ایرانزمین پرداخته اند. گاهی این تلاشها آگاهانه و دانشورانه بوده و گاهی نیز با ناآگاهی و رفتارهای نادرست همراه بوده است (مانند ورود به آمارگیری گوگل برای یک همه پرسی فریبکارانه).
بسیاری از ایران دوستان گرامی ، چنان از زیاده خواهی و گستاخی تازیان به خشم آمده و برآشفته شدند که نام خلیج پارس را سراسر دگرگون کردند و به جای واژه ی «خلیج» نیز جایگزین هایی یافتند. مانند دریای پارس ، شاخاب پارس ، و آبکَند پارس.
آنچه که این ایراندوستان نمی دانستند این است که واژه ی «خلیج» واژه ای عربی نیست و در بسیاری از سایت ها و کتاب ها و واژه نامه ها به دروغ یا از روی ناآگاهی آن را عربی پنداشته اند. خلیج از دید ریشه شناسی زبان عربی هیچ معنایی ندارد.
همچنین «دریای پارس» نام دریای پهناور بخش پایینی ایران بوده که از اینسوی دریای مکران (دریایی که انگلیسی ها نام عمان بر آن گذاشتند) تا آنسوی خلیج پارس را در بر می گرفته و گویا در دوران باستان ، دریای پارس و بخش خلیج پارس هر دو یک نام داشته و اینسو و آنسوی تنگه هرمز نامهای جداگانه ای نداشتند.
در اینجا به نوشته کوتاهی از وبلاگ مجید روهنده اشاره می کنم که به نکته های ارزشمندی پرداخته است:
واژه بَه (bah) که در ترکیب بَه بَه دیده میشود به معنای شادمانی، آفرین، خوشی، آفرینش، نیکی و فراوانی است. در واژه قرآنی بهیج (به+ایج) [پیِرس: کتاب «نامهای پارسی» چاپ هند] به معنای شادمان به کار رفته که در آن پسوند «ایج» به معنای ایجاد (ایج+آد) همانست که در واژگان خلیج (ایجاد شده از خلیدگی) و خنیج (ایجاد شده از خن-معدنی) نیز به کار رفته است. ازینرو واژه بهیج به معنای ایجاد شده از بهی(شادی) یا همان خوشال (خوش+آل مانند دنبال) ، شادمان یا خوشهال (خوشحال) است. عرب از واژه بهیج ریشه فرضی بهج را ستانده و سپس واژگان بهجت و مبتهج و ابتهاج را جعل کرده است.
در فرهنگ دهخدا نیز آمده که واژگان خَلیدن و خَلیدگی به معنی فرورفتگی ، گود کردن ، خراشیدگی و هر چیزی است که با کندن و فرورفتگی ایجاد شده باشد. واژه ی خلیج ، آمیزه ای از واژگان خلیدن + پسوند ایج است که از پسوندهای پارسی است.
همچنین واژه «خلبان» نیز از همین خانواده است. خَلبان یا خَله-بان به معنی شکافنده ، فرو رونده و خراشنده است. در گذشته به چوبی که کرجی بانان برای هدایت کرجی در آب به کار می بردند نیز خَله می گفتند و خله-بان به معنی کرجی-بان و سکاندار قایق و کشتی نیز بوده است.
پیش از این گفته بودیم که بسیاری از واژگانی که به نادرست یا به دروغ ، عربی گفته شده اند ، واژگانی پارسی هستند که در وزن های عربی گنجانده شده است (وزن ها و قالب هایی که آنها را نیز ایرانیان برای زبان عربی ساخته اند و زبان بدوی عربی دارای چنین قالب هایی نبوده است). گاهی واژگان عربی ، یکسره از زبان پارسی گرفته شده و گاهی ریشه ی یک واژه در زبان عربی از هم-خانواده ی بزرگتر آن (که پارسی بوده) گرفته شده است.
زبان شناسان لاتین می گویند واژه ی gulf به معنای خلیج از ریشه آریایی kwelp به معنای خراشیدن زمین به شکل گنبد-تاق to arch, to vault ستانده شده که گواهی می دهد واژه خلیج از ریشه خلیدن به معنای خراشیدن ساخته شده است. گمان می رود که نام عربی کَلب (نام سگ در زبان تازی) نیز برگرفته از همین واژه آریایی kwelp باشد که گویای شیوه ی کندن و خراشیدن زمین از سوی سگها برای لانه سازی است.
این نکته نیز گفتنی است که در نقشه ها و سندهای کهن که در سرزمین های عربی یافت شده است به جای واژه خلیج ، واژه بحر دیده می شود و تازیان به خلیج پارس یا دریای پارس ، « بَحر فارس » می گفتند نه خلیج فارس.
امیدوارم این نوشتار توانسته باشد تا نگرانی ایران دوستان و میهن پرستان گرامی را درباره عربی بودن واژه خلیج از میان ببرد ، تا بیهوده تلاش نکنند برای واژه ی خلیج یک جایگزین دیگر بیابند.
درود به شناخت مهربان و دانا
خستگی ام در شد از نوشته خوبت دوست گرامی، بسیار آموزنده و جالب بود.
پاینده باشی
ترنم
لایکلایک
درود بر ترنم گرامی و ناپیدا،
بسیار سپاسگزارم و خوشال از دیدن دوباره شما در اینجا. 🙂
جالب است بدانید که نسخه کوتاهتر این نوشته را چند ماه پیش در سایت بالاترین فرستاده بودم و برخی از هواداران جناب مصدق و کاسه لیسان اسلام و عرب ، از این نوشته به این نتیجه رسیدند که من مزدور عربستان و اسراییل هستم! زیرا در آنجا نوشته بودم که اگر کسی می تواند به گوش عربها برساند که واژه خلیج به تنهایی نیز یک نام پارسی است.
لایکلایک
شناخت عزیز حالت خوبه!؟
منم بهداد
لایکلایک
همین جان از ترنم عزیز همسنگر خوب و قدیمی ام در حبهه مشروطه طلبان ( پادشاهی عزیز ) سلام عرض میکنم
لایکلایک
شناخت میگم چقد وبلاگت عالیه احتیاج به ایمیل و دنگ و فنگ نداره می تونم چند تا فحش کرمانی بهت بدم 😉
لایکلایک
ببخشید من در کامنت دوم تصحیح میکنم واژه ( همین جا ) صحیح است
ترنم عزیز ببخشید
لایکلایک
یازده دموکراسی اول جهان جهان پادشاهی پارلمانی هستند از قبیل نروژ و سوئد و بلژیک و انگلستان دانمارک و فنلاند و ژاپن و…. و مخوف ترین دیکتاتوری های جهان جمهوری هستند مانند ایران و کره شمالی و لیبی و سوریه و عراق و پاکستان و…قالب نظام حکومتی تضمین کننده محتوای آن نیست ای چپول گرای خنگ و خرف ای اصلاحطلب بی شرف!
ببخشید یه ذره عصبانی شدم
لایکلایک
یازده دموکراسی اول جهان پادشاهی پارلمانی هستند از قبیل نروژ و سوئد و بلژیک و انگلستان دانمارک و فنلاند و ژاپن و…. و مخوف ترین دیکتاتوری های جهان جمهوری هستند مانند ایران و کره شمالی و لیبی و سوریه و عراق و پاکستان و…قالب نظام حکومتی تضمین کننده محتوای آن نیست ای چپول گرای خنگ و خرف ای اصلاحطلب بی شرف!
ببخشید یه ذره عصبانی شدم
لایکلایک
ایران تنها کشوری در جهان هست که وقتی فیلم های گذشته اش ( دوران پادشاهی ) و همینطور مجله ها و روزنامه هایش را تماشا میکنیم فکر میکنیم در آینده زندگی میکنیم
لایکلایک
یک کلمه بگو حالم خوبه تا من از نگرانی در بیام شناخت عزیز همین من دیگه کاری ندارم
لایکلایک
شناخت عزیز باورم نمیشه وبلاگت رو به امان خدا رها کرده باشی!!! نکنه از دست من دلخوری که جواب نمیدی!!!
لایکلایک
سقوط آخوندها 100 درصد شد آخه دلار امروز شده 5 هزار تومان !
ایشالله که رفتنی شدن
لایکلایک
درود بهداد جان،
شرمنده که اینهمه پیام فرستادی و من تازه دیدم. من خوبم عزیز.
خودت خوب هستی؟ ممنون که سراغی از من گرفتی.
مدتی بود به وبلاگ سر نزده بودم. چند ماهی هم است که در توییتر هستم. اگر دوست داشتی به ما سر بزنی نشانی توییتر من این هست:
لایکلایک
دمت گرم شناخت دیگه فهمیدم کجا تشریف داری حتما بهت سر میزنم
خیلی خوشحال شدم درود بر تو دوست عزیز و سلام دوستان برسان
لایکلایک
با سپاس از نوشتار ارزنده و مستند شما. دانستنی ها درخور توجهی در بر داشت.
لایکپسندیده شده توسط 1 نفر
با درود
برای یافتن معنی خل نیازی نیست راه دور برویم ، خل در گویش لری و لری بختیاری به معنی کج و خم است.
بختیاری ها به عروس بهیگ می گويند که با استفاده از توضيحات بالا می توان آن را به شادی آور معنی کرد .
لایکلایک
اینم از اسم جزیره
این واژه از اساس پارسى ست و معربِ واژه ى پهلوىِ گَزیرَک Gazirak (پهلوى: گزیرک: گزیره، جزیره ) است و تازیان (اربان) آن را از پارسى برداشته و الجزیرة مى گویند جمعش جزایر!!! پس شایسته ى یک ایرانى ست که بگوید و بنویسد : گزیره Gazireh (نه جزیرهx)
لایکلایک
اینم از اسم جزیره
این واژه از اساس پارسى ست و معربِ واژه ى پهلوىِ گَزیرَک Gazirak (پهلوى: گزیرک: گزیره، جزیره ) است و تازیان (اربان) آن را از پارسى برداشته و الجزیرة مى گویند جمعش جزایر!!! پس شایسته ى یک ایرانى ست که بگوید و بنویسد : گزیره Gazireh (نه جزیرهx)
لایکلایک